Tuesday, April 26, 2011

Frumskógarlögmálið



Í nóvember árið 1859 gaf Charles Darwin út bók sína um uppruna tegundanna "Origin og the species". Upp úr þeirr bók er sprottin hugmyndin um að þeir hæfustu muni lifa af. Síðan þá eru liðin um 150 ár og líklega hefur engin hugmyndafræði fengið annan eins meðbyr og "Frumskógarlögmálið". Það þykir í raun ekkert eðlilegra en að þeir stóru éti þá litlu og fitni í samræmi við það. Þetta er okkur kennt, leynt og ljóst, af foreldrum okkar og samfélaginu. Við höfum upphafið kynstofna og við höfum mismunað kynjunum. Við höfum upphafið peninga og við höfum upphafið tæknina. Það höfum við gert á kostnað annarra gilda eins og samúðar og bræðralags.

Ég vil efast um tæknihyggjuna og ofurtrú á framfarir. Hvað þurfum við meira til að geta lifað góðu lífi? Þurfum við meiri peninga og stærri hús? Þurfum við stærri og hraðskreiðari bíla? Veraldleg gæði eru sjaldan fengin nema á kostnað annarra.

Ég er ekki viss um að Darwin hafi haft þetta í huga þegar hann gaf út sína merkustu bók. Það er stór munur á því að nærast, og að hlaða á sig spiki á kostnað þeirra sem að ekki komast undan.

Spyrjiði bara hlébarðann!

Monday, April 25, 2011

Hætturnar leynast víða


(Pressan 25. apríl 2011)
 Hvað finnst fólki um að skylda ferðamenn til að klæðast hjálmi við pálmatré?

24. apríl 2011

Haframjöl hjólreiðamannsins (HG2011)

Fegðinin Rósa og Davíð á leið í Risann að leika sér (HG2011)

Tuesday, April 19, 2011

Hjálmar


Mynd: cycle chic
Fyrir fáeinum dögum vatt sér upp að mér kona og sagði við mig í óspurðum fréttum: "þú átt að vera með hjálm" og bætti svo við "af hverju ertu ekki með hjálm?". Ég gerði mig líklegan til að svara, fyrir kurteisis sakir, þó ég reyni að forðast þessa umræðu. En hún gaf mér ekki færi á að svara og hélt yfir mér stutta tölu um ábyrgðarleysi frá manni sem væri að "agentera" fyrir hjólreiðum.

Mig langar að gera grein fyrir máli mínu eitt skipti fyrir öll.

Í fyrsta lagi þá er ekki skylda að nota hjálm á Íslandi og fullorðnu fólki er frjálst að hjóla með eða án hjálms. Og í öðru lagi þá hjóla ég stundum með hjálm og hvet börnin mín til að gera það. Ég neyði þau hins vegar ekki til þess og hóta þeim ekki með slysum eð örkumlun.

Í hvert skipti sem ég tek þátt í þessari umræðu þá kemur upp sá misskilningur að ég sé á móti hjálmum. Það er alls ekki svo. Þvert á móti þá er ég hlyntur hjálmum og hvet alla sem vilja nota hjálma að gera svo. En ég er alfarið á móti hjálmaskyldu. Af hverju kynni einhver að spyrja? Jú, vegna þess að rannsóknir sýna að hjálmaskylda hefur neikvæð áhrif hjólreiðar sem samgöngukost og er ekki til þess fallin að fjölga hjólreiðamönnum. Þar sem að hjálmaskylda hefur verið lögleidd hefur hjólreiðamönnum fækkað.

Árið 2007 birtist grein í tímaritinu Accident Analysis & Prevention undir fyrirsögninni: Drivers overtaking bicyclists: Objective data on the effects of riding position, helmet use, vehicle type and apparent gender eftir Ian Walker. Þar skýrir höfundurinn frá niðurstöðum rannsóknar á því hversu nálægt hjólreiðamönnum ökumenn keyra í umferðinni. Í niðurstöðunum kemur fram að Ökumenn aka nær hjólreiðamönnum en ella ef þeir eru með hjálm. Samkvæmt því þá er ég í raun í meiri hættu á að lenda í árekstri við bíl með hjálm á höfðinu heldur en ef ég skil hjálminn eftir heima.

Það hvort hjólreiðamenn hjóla með hjálm eða ekki á að vera val hvers og eins en ekki skylda. Ef við viljum virkilega auka öryggi hjólreiðamanna þá verður að fjölga þeim. Það hefur nefninlega sýnt sig að þar sem flestir hjóla þar eru fæst slysin á hjólreiðamönnum.

Myndin hér að ofan er frá Kaupmannahöfn en þar er sterk hefð fyrir hjólreiðum. Þegar ég tala við fólk um hjólreiðar berst talið oftar en ekki að Kaupmannahöfn og því hversu gott það sé að hjóla þar. Það sannast á öllum þeim fjölda sem hjóli borginni. Þar hafa Ráðamenn oft tekið umræðuna um hjálmaskyldu og alltaf komist að sömu niðurstöðu - að ekki sé rétt að skylda fólk til að hjóla með hjálma. Það hafi neikvæð áhrif og fækki hjólreiðamönnum. Ég vona að íslenskir ráðamenn komist að sömu niðurstöðu.

Konuna sem ég minntist á í upphafi hef ég þekkt lengi en ekki talað við í 20 ár eða svo. Hún gaf mér reyndar aldrei færi á að svara heldur skildi mig eftir orðlausan. Ég gladdist yfir því að við skyldum loksins rjúfa þagnarmúrin - það þurfti hjálma til! Ég var líka ánægður með að hún hefði svo sterkar skoðanir á hjálmum og vona að hún hjóli mikið ... með hjálm ef hún kýs svo.

Sunday, April 17, 2011

Góð hugmynd fyrir stjórnvöld

Nýlega gáfu stjórnvöld það út að þau ætluðu að veita 10 miljörðum í almenningssamgöngur á næstu 10 árum. Vel gert og ég hlakka til að sjá hvernig verður spilað úr því fé og í hvaða framkvæmdir verður ráðist.

Eftirfarandi myndband kynnir hugmynd sem vann til verðlauna hjá google í samkeppni um hvernig mætti gera heiminn að betri stað. Ég legg til að íslensk stjórvöld kynni sér Shweeb verkefnið og kanni möguleika þess hér á landi.

...eða hvað finnst ykkur?

Friday, April 15, 2011

15. mars. 2011

Uppruni myndar ókunnur. Vonandi verður engin óður.
Undanfarið hef ég hjólað allra minna leiða en bloggað minna. Ég hef jafnan sótt innblástur fyrir bloggið í ferðum mínum en að undanförnu hef ég ekki orðið var við neitt áhugavert. Að vísu mætti ég aftur kanínu í Öskjuhlíðinn, hvítri að þessu sinni, og svo hefur Tjaldur einn komið sér vel fyrir við enda flugvallarins í Vatnsmýrinni. Ástæður þessa andleysis er að finn í því að ég farin að hjóla með Ipod en slíkan grip hef ég ekki brúkað áður. Ég hef að vísu átt tækið í tæp tvö ár en hann hefur dvalið í kassanum frá því að Margrét færði mér hann í afmælisgjöf. En nú hef ég fundið not fyrir hann. Ég hef sett (með hjálp Odds Snæs) hljóðbækur inn á hann. Þessa stundina er ég að hlýða á sögu Péturs W. Kristjánssonar, "Pétur Poppari" eftir Kristján Hreinson í flutningi Gísla Rúnars Jónssonar. Sagan er einstaklega lifandi og skemmtilega skrifu af Kristjáni og Gísli hefur alltaf verið minn uppáhalds leikari. Pétur er einhver sú skemmtilegasta og viðkunnalegast persóna sem ég hef lesið um (eða í þessu tilfelli hlustað um) og ég kvíði því að að Gísli ljúku lestrinum. Satt best að segja á sagan hug minn allan á hjólinu þessa stundina og umhverfið svífur hjá án þess að ég verði var við neitt. "Algjört dúndur" eins og Pétur myndi segja.

Friday, April 8, 2011

Áhugaverðar ferðir um helgina

Um helgina fara fram kynningar á land- og jarðfræðideild HÍ með frekar óhefðbundnu sniði. Jarðfræðin ætlar að skella sér í strætó og segja frá á meðan landræðingar skella sér á bak hjóla og tala um borgina:

Fréttablaðið þann 8. mars 2011
Ritstjóri dashjól mun taka þátt í reiðinni og jafnvel gera sig gildandi undir lok ferðar. Það væri gaman ef margir myndu mæta og er hér með skorað á fróðleiksþyrsta að taka daginn frá.