Landfræði á hjólum

Staldrað við á Ingólfstorgi (HG2012)

HÍ og Ferðafélag Íslands standa fyrir ferðum sem kallast "Með fróðleik í fararnestinu". Um liðna helgi var hjólaferð í leiðsögn landfræðingsins Karls Benediktssonar undir fyrirsögninni "Borgarlandið með augum landfræðinga". Um 55 tóku þátt í 2 tíma ferð, um 8,5 frá Öskju, um Hljómskólagarðinn, að Ingólfstorgi, út á Faxagarð, að Hlemmi, Landspítalanum og loks í Nauthólsvík. Ferðin tókst vel og víðfróður Karl var með góða framsögu á völdum stöðum. Gott veður jók enn frekar á ánæguna, þótt heldur hafi veirð kallt í fyrstu. Frábært framtak sem vonandi verður framhald á.

"klassaðu" gamla settið

Það fylgir vorinu að nýjar vörur fylla hjólreiðaverslanir, og ekki að ósekju. Mörgum langar að hjóla á sumrin og jafnvel að nota hjólið í samgöngum. Ég er oft spurður af fólki sem hyggst byrja að hjóla í skólann eða vinnuna: hvernig hjól á ég að fá mér og hvernig útbúnað á ég að kaupa? Alltaf svara ég á sama hátt: áttu ekki hjól í skúrnum eða kjallaranum og áttu ekki góðan flíspeysu og regnjakka? Oftar en ekki svarið: Já, en hjólið er orðið svo gamalt og bilað ...og þarf maður ekki sérstakan útbúnað, fatnað osvfrv.? Þá er næsta spurning: er ekki hægt að gera við hjólið og til hvers þarftu sérstakan útbúnað?

Á flestum heimilum eru til gömul hjól sem ýmist eru í lagi eða þarfnast smávægilegra lagfæringa svo  að hægt sé að nota þau. Það að engin ástæða til að kaupa nýtt hjól til að byrja að hjóla. Hjól eru þeirrar náttúru gædd að það er tiltölulega auðvelt og ódýrt að gera við þau. Og varðandi útbúnaðinn, þá er það mín reynsla að Íslendingar kunna að klæða sig fyrir veðri og vindum og að á flestum heimilum er til góðir stakkar eða úlpur.

Því segi ég við þá sem vilja prófa að nota reiðhjól í samgöngum að það sé mjög einfalt. Gerðu við eða láttu gera við gamla hjólið og kauptu þér góða húfu og fingravettlinga. Það þarf ekki að kosta mikið og er alls ekki mikil fyrirhöfn að byrja að hjóla. Nú, fyrir þá sem ekki eiga gamalt hjól eða dauðlangar að kaupa sér nýtt þá skil ég það vel. Ég á sjálfur mínar sælustu stundir á netinu að skoða ný hjól eða á hjólreiðaverslunum þar sem lyktin af málmum og gúmmí fyllir vitin.

999 kílómetrar

999 km. þann 22. apríl 2012 við Hringbrauti (HG2012)

.999 kílómetrar frá því í nóvember í fyrra. það gera um 2000-2500 km. á ári. Nokkuð, en ekki mikið miðað við undanfarin ár. Brá á það ráð að sitja í hjá nágranna mínum og notast við strætó yfir myrkustu mánuðina. Annars hef ég ekki verið upptekin af því hversu hratt eða mikið ég hjóla. En mælirinn er hvetjandi og vekur oft upp skemmtilega pælingar. Heildarvegalengdin veitir góða tilfinningu fyrir viðhaldi. Hefði viljað hafa heildarvegalengdina frá upphafi þegar ég réðst í ótímabæra (að mínu mati) viðgerð á sveigarsettinu eftir aðeins um 18 mánuði. Þá er gott að miða við 2000 km. sem líftíma keðjunnar en ég skipti um keðju nýlega. Miðað við ástandið á henni þá var það tímabært og ég vona að ég hafi ekki slitið kasettunni illa með því að draga skiptin.

Verst og best í miðbænum

Lundasjoppa á horni Skólavörðustíg og Berstaðastrætis (HG2012)

Miðbærinn í Reykjavík hefur óumdeilanlega sjarma þótt margt megi bæta til að gera hann að enn betri íverustað. Með fjölgun ferðamanna hefur bærinn tekið breytingum til hins betra og um leið fengið alþjóðlegri blæ. Kaupmenn og veitingamenn hafa fært þjónustu sína út á göturnar og um leið gert umhverfið meira aðlaðandi til að dvelja í. Fjölgun ferðamanna hefur þannig haft jákvæð áhrif á umhverfið í miðbænum með því að augða götulífið. Einn er þó galli á gjöf Njarðar. Þegar svo margir róa á sömu mið verður útkoman einsleit. Lundsjoppur hafa sprottið upp eins og gorkúlur um víðan völl. Ekki þarf lengur að ganga nema í mesta lagi 100 metra til að finna næstu minjagripaverslun. Gott og vel, en fyrir mitt leiti þá kastar þessi þróun rýrð á yfirbragð miðbæjarins og minnir um margt á minjagripaverslanirnar á Kúbu sem allar eru eins og allar selja sömu vörur.

Fótbolti í Austurstræti (HG2012)

Það besta sem gert hefur verið í miðbænum, að mínu mati, er lokun Austurstrætis. Ég settist í 15 mín. á íþróttabarinn Bjarna Fel í dag og sá dramatískar lokamínúturnar í jafntefli Man Utd og Everton "Toffies" á Old Trafford. Sannarlega skemmtun enda tvö mörk alveg undir lokin. Það sem vakti þó mesta athygli mína voru strákar að leika sér með bolta fyrir utan gluggann. Eitthvað sem hefði verið óhugsandi ef strætið væri opið fyrir bílaumfer. Að sjá þá og allt fólkið sem reikar stefnulaust um strætið en styttir sér stundir með leik sannfærði mig endanlega um ágæti lokunarinnar.

Gúrkutíð

Það er lítið um að vera á daglegum leiðum mínum um þessar mundir. Vissulega er sumarið komið en að öðru leiti er fátt markvert. Nema kannski í Garðabænum en þar er verið að leggja nýtt gervigras á aðalvöllunni og æfingasvæðið. Það er mér reyndar hulin ráðgáta að lið eins og Stjarna, sem virðist vera að festa sig í sessi sem alvöru lið, skuli veðja á gervigras fyrir aðalvöllinn. Fótbolti er íþrótt sem að á að spila á grasi en ekki gervigrasi og leikmenn vilja spila á grasi. Held að Stjarnan sé að veðja á rangan hest.


Stjörnuvöllurinn í Garðabæ (HG2012)



Í vanskilum

Mongoose al (HG2012)

Þetta Mongoose fjallahjól fannst í reiðuleysi á Suðurgötunni í gærkvöldi. Fátt leggst jafnt þungt á sálina á mér og umkomulaus reiðhjól svo að ég tók það með mér og . Það er augljóst að einhverjum hefur þótt vænt um hjólið og því er vel við haldið. Látið í ykkur heyra ef þið kannist við gripinn.

Nagladekkin komin í kjallarann

Contintental Contact Comfort (HG2012)

Af hnökkum

Það mætti halda að þetta virðulega fræðiblogg væri að breytast í fjölskyldualbúm. Svo er þó ekki. Allar eru myndirnar teknar í hjólatúrum (og hjólatúrar eru sannarlega fræðilegir), oftar en ekki í hesthúsið hans afa Stebba þar sem hann heldur til ásamt tengdaforeldrum mínum. Fjölskyldan nær vel saman í hnakki, hvort heldur sem á hjóli eða hestbaki.

Það er margt líkt með því að sitja á hjóli og á hesti, fyrir utan þá augljósu staðreynd að hjólið er lífvana samsuða málma en hestar sprelllifandi og af ætt spendýra. Útivistin er sú sama og ferðhraðinn álíka. Og svo eru það hnakkarnir, hjólreiðamenn og hestamenn sitja í hnakki. Að vísu er hestahnakkur mun dýrari heldur en hnakkur á hjól. Því fékk ég að kynnast þegar keyptur var hnakkur fyrir hestastelpuna í fjölskyldunni af því tilefni að hún staðfestir skýrnina á næstu dögum. Sjálfur þarf ég að skipta um hnakk á hjólinu mínu enda sá gamli farin að láta verulega á sjá. Mér reiknast til að sómasamlegur hnakkur á hjól kosti um 1% af sómasamlegum hnakki á hest. Við vorum þó sammála feðginin um mikilvægi góðra hnakka fyrir rass, læri og bak en ekki síst ánægjuna af því að sitja í nýjum og hnakki.

Myndbandið hér að ofan var tekið á um Páskana við hesthúsið hans afa í Hlíðarþúfum. Þar má sjá þær Björk (14) og Rósu (5) koma skeiðandi í hlað á Júpiter og Hrappi. Fyrir hestaáhugafólk þá hef ég ekki hugmynd um hvaðan þeir eru ættaðir. Hitt veit ég og get stafest að stúlkurnar eru dætur mínar, ættaður úr Bjarnabæ.

Með Breka og Flosa



Félagarnir Breki og Flosi við leikskólann Hörðuvöllum (HG2012)

Víííííí´(HG2012)

Breki í fjörunni við Herjólfsgötu. Vildi að hún væri sendin en ekki stórgrýtt (HG2012)

Kortaveisla í boði 220

Göngu- og hjólaleiðakort Hafnarfjarðarbæjar (www.hafnarfjordur.is)

Hér er að finna finna safn göngu-, hjóla- og skokkleiða í Hafnarfirði. Kortið hér að ofan sýnir hjólaleiðakortið sem, þegar smellt er á tengilinn, er hægt að stækka og skoða nánar. Kortið er ekki gallalaust en það sýnir ágætlega hversu auðvellt og gott er að hjóla í bænum. Það er nefnilega útbreiddur misskilningur að það sé ekki gott að hjóla í Hafnarfirði vegna þess að þar skorti innviði líkt og víðar á höfuðborgarsvæðinu. Staðreyndin er hins vegar sú að allir innviðir eru til staðar. Í bænum eru götur, göngustígar og gangstéttir. Hjólið er þess eðlis að það er heimilt að hjóla á nánast hvar sem er svo lengi sem að ekki verði eignaspjöll eða öðrum stefnt í hættu. Um það gildir heilbrigð skynsemi.

Annars þótti mér skokkleiðakortið nokkuð gott og sannarlega vel til þess fallið að hvetja til skokks (ekki að það þurfi um þessar mundir) og gæti reynst sem hugmyndabanki fyrir einhverja. Önnur kort sýna gamlar og klassískar gönguleiðir um bæinn og upplandið.

Þegar allt kemur til alls eru kortin fín og aðgengileg á einum stað. Ég hvet fólk til að kynna sér kortin og nota þau. Fólk kynnist nýjum leiðum, hjólandi eða á fæti, og fær dýpri skilning á landslaginu og búsetunni í bænum og upplandinu.

Beðið

"Uppgerðingur" við það sem eitt sinni var Félagasstofnun stúdenta (HG2012)

Sennilega það sem kallast "fixie" við Öskju (HG2012)

Hvannadalur

Við Hvannavelli (HG2009)

Á Völlunum er ágætt skipulag með tilliti til hjólreiða og útivistar. Um hverfið liggja margir göngu- og hjólastígar sem hlykkjast skemmtilega um hraunið. Kannski ekki alltaf styðstu leiðina en skemmtilegar leiðir. Á kafla er bein og breið leið sem færir hjólreiðamanninn hratt í gegnum hverfið. En við Hvannavelli er leiðin rofin. Þar er einfaldlega ekki gert ráð fyrir að haldið sé áfram yfir götuna eins og sést á myndinni. Óskiljanlegt?

Vorboðinn Haemoatopus ostralegus

Fyrir suma er lóan vorboðinn en í mínum huga er það tjaldurinn. Ég hef miklar mætur á fuglinum sem er vaðfugl af ættbálki strandfugla og telst til tjaldættar. Í morgun hjólaði ég fram á þrjá félaga að leik við hjólaleiðina sunnan Fossvogskirkjugarðs. Þeir stigu óútskýranlegan dans, sungu og trölluðu svo ekki var hægt annað en að hrífast af galsanum. Þó að þeir hafi ekki boðið upp á uppstillta myndatöku þá létu þeir sé fátt um finnast þótt ég staldraði við fylgdist með þeim úr nálægð. Vorið er komið.

Tjaldur á hjólaleið sunnan Fossvogskirkjugarðs (HG2012)

Tjaldur á hjólaleið sunnan Fossvogskirkjugarðs (HG2012)

Tjaldur á hjólaleið sunnan Fossvogskirkjugarðs (HG2012)

Trinidad

Úthverfi Trinidad (HG2011)

Trinidad (HG2011)

Trinidad (HG2012)

Trinidad (HG2012)

Reisulegur fákur í miðbæ Trinidad (HG2012)

Annar reisulegur fákur í Casa del Musica í Trinidad (HG2011)

Endurnýting

Við Öskju (HG2012)

Hugvitsamlega hannað bretti. Tveggja lítra gosflaska rist, sniðin og snildarlega fest við hjólið.

Stamminn. Enn af Kúbu

Í Havana (HG2011)

Þessi stelpa hefur verið um fimm ára aldurinn. Hún hjólaði áhyggjulaus, að því er virtist, á götum Havana. Sjálfur hafði ég ekki miklar áhyggjur af henni enda afar lítil og hæg umferð í miðborginni.

Í Vinealis (HG2012)

Það er vöruskortur á Kúbu. Ég sá hvergi barnastóla en það kom ekki í veg fyrir að foreldrar hjóluðu með börnin sín. Neyðin kennir naktri konu að spinna segir máltækið og það á vel við þar í landi. Íbúarnir eru sérfræðingar halda við hlutum og smíða það sem ekki fæst í búðum. Það sést vel á öllum gömlu bílunum sem enn eru götunum og hafa verið frá því fyrir bylting. Hvað þá bögglaberi með ásetu - ekkert mál.

Í Vinealis (HG2012)

Ein af mínum uppáhalds myndum. Það verður ekki fallegra. Myndin þarfnast engrar útskýringar.

Í Vinealis (HG2012)

Dæmigerð borgarmynd í landi byltingarinnar.

Stamminn

Plaza Vieja í Havana (HG2011)

Það eru engar tvær borgir eins og það er sannarlega engin borg eins og Havana á Kúbu. Aldrei hef ég komið á jafn þversagnakenndan stað. Hvergi er reisnin meiri og hvergi er niðurníðslan meiri. Fögur fyrirheit og jafnframt ömurlegar afleiðingar. Allt til alls en samt sem áður vöruskortur. Eldsneyti af skornum skammti og bílar einnig. Við þessar aðstæður virðast hjólreiðar þrífast vel. Havana er hjólreiðaborg og það á reyndar við um flestar borgir og bæi á eyjunni. Þrátt enga innviði og engar sérstakar aðstæður fyrir hjólreiðafólk. Og þrátt fyrir vöruskort og að það sé erfitt að verða sér út um nýjan hnakk, þá er reiðhjólið þarfasti þjónninn fyrir marga íbúa í landinu.

Í Vinealis (HG2012)

Garðabær leynir á sér

Nafnlaus restrasjón við Arnarnesvog (HG2012)

Garðabær hefur ekki orð á sér fyrir að vera frammúrstefnulegt sveitarfélag. Sumir myndu segja að sveitarfélagið væri íhaldssamt og jafnvel forpokað. Skemmst er að minnast umræðunnar um fyrirhugaða lagningu göngu- og hjólreiðastígs fyrir Arnarnes sem mætti harðri gagnrýni íbúa, sérstaklega í Arnarnesi. Stöku sinnum kemur þó fyrir að Garðbæingar séu fyrstir með fréttirnar. Ef undan er skilin Café Nauthóll þá er enga veitingasölu að finna við strandstíginn s.k. Nema í Arnarnesvogi þar sem reist hefur verið Kaffihús (sem ég reyndar veit ekki hvað heitir) með góðum sólpalli og útsýni yfir voginn og Bessastaði. Engin rekstur er þó á staðnum yfir vetrar mánuðina og það þykir mér miður. Hins vegar hugsa ég mér gott til glóðarinnar á komandi sumri þegar staðurinn opnar vonandi að nýju.

Hjólatúr

Breki og Helgafell í baksýn (HG2012)

Ég, Breki og Flosi fórum í fyrstu "upplandsferðina" á árinu í gær. Við hjólum nú stundum í hesthúsið að hitta afa Stebba eða Björk en við köllum það ekki upplandsferð. Við komum nú reyndar við í leiðinni og í bakaleiðinni þegar við hjóluðum í Kaldársel og þáðum kaffi.
Við fórum "gamla" Kaldárselsveginn því þar er ágætt að sleppa Flosa lausum. Að vísu er alltaf hætta á að rekast á hestamenn og við þurfum að vera vel vakandi og óla Flosa ef við sjáum glitta í þá. Einnig er alltaf hætta á að rekast á aðra hunda en þeim hefur fjölgað mikið á undanförnum árum sem ganga með hundana sína um þessar slóðir. Það er ekki skrítið þar sem þetta er frábært útvistarland. Þess vegna förum við oft snemma eða seint á kvöldin til að fá þessa verða fyrir minstu ónæði og til að fá þessa tilfinningu að við séum einir á ferð. Við þekkjum líka fáfarnar slóðir sem við förum stundum en þær er fæstar gott að hjóla.
Veðrið var ágætt, t.t. hlýtt en blautt og það gekk á með éljum. Við vorum vel klæddir svo það kom ekki að sök en hundurinn varð eins og drullusokkur.

Leiðangursmenn við skálann í Kaldárseli (HG2012)

Hvað fara margir hjólreiðamenn um Fossvoginn á degi hverjum?

Um 18 hjólreiðamenn höfðu fari um þessi gatnamót kl. 8:30 í morgun 

Það er löngu tímabært að hefja talningar á hjólreiðafólki. Fyrir þá sem vinna við eða rannsaka samgöngur er bagalegt að ekki séu til nákvæmar tölur yfir fjölda hjólreiðamanna. Talningar á bílum við götur eða gatnamót eru mikilvægar forsendur fyrir stefnumörkun og verkáætlun fyrir umferðamannvirki. Það sam gildir um hjólreiðar. Koma þarf upp teljurum við valdar hjólaleiðir í borginni. Með því móti fást marktækar tölur um raunverulegan fjölda hjólreiðamanna og hvar álagið er mest. Þá verður hægt að meta þörfina fyrir uppbyggingu hjólaleiða í borginni. Hvort, hvar og hvernig?

Fækkum bílum í miðbænum

(Mynd: HG2012)

Það er bannað á hjóla á gangstéttum á Laugaveginum. Það er heldur ekki nokkur ástæða til að hjóla á gangstéttum þar. Laugarvegurinn er ágætlega til þess fallin að hjóla á götunni. Það sama á við um flestar götur í miðbæ Reykjavíkur og miðbæjum almennt. Þar fellur hjólandi umferð vel að akandi umferð enda hámarkshraði lágur og hjólreiðamenn eru öryggir. Reiðhjól er í raun besta farartækið í miðbæjum.

En það er fleira sem er bannað á Laugaveginum. Þar eru hundar bannaðir. Ég er einnig sammála því. Hundar eiga lítið erindi í miðbæi að mínu mati. Sumu fólki stafar ógn af hundum og sumir hundaeigendur eru sóðar. Aðrir hundaeigendur hafa ekki nægan aga á hundinum sínum og svo eru hundar misjanflega vel til þess fallnir að vera þar sem búast má við margmenni. Sem sagt það er í mínum huga réttlætanlegt að banna hunda á Laugaveginum. Hins vegar þykir mér það einkennilegt að á sama tíma getur þú komið með 1500 kg. stálklump með þér þangað og það sem meira er að borgin skaffar þér stæði fyrir ferlíkið. Persónulega stafar mér meiri ógn af bílum en hundum. Bílum fylgir sannarlega sóðaskapur og ökumenn eru misjaflega hæfir til að aka bílum. Ég held að það ætti að banna bíla á Laugaveginum og Bankastræti frá Snorrabraut að Lækjargötu. Gerum allan Laugavegin að göngugötu ...og Strandgötuna í 220 einnig.


Borgarstiklur - Laugavegur sumarið 2011 from Borghildur on Vimeo.

Borgaryfirvöld í Reykjavík og nágrannasveitarfélögunum ættu að ganga lengra og leggja jafn mikla áherslu á að fækka bílum og hundum í miðbænum. Það væri t.d. hægt með fækkun bílastæða og lækkun hámarkshraða úr 50 í 30 eða jafnvel 15 km/klst og taka upp vegatolla. Með því móti myndi fjölga þeim sem ganga eða hjóla og miðbærin verður enn lífvænlegri íverustaður. Þetta hefur verið gert víða erlendi með góðum árangri, meira að segja á Broadway í New York af öllum stöðum. Mín skoðun er þessi: lækkum hámarkshraða í miðbæjum, fækkum bílastæðum, þrengjum götur og stækkum gangstéttar.

(Mynd: inhabit.com)